Cấp bách tháo gỡ cơ chế cho nhà ở xã hội: Cần chính sách thiết thực và lâu dài
Tại kỳ họp Quốc hội mới đây, vấn đề phát triển nhà ở xã hội và thị trường bất động sản đã được đưa ra với nhiều bất cập cần khắc phục. Từ năm 2015 đến nay, hơn 800 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai, nhưng nguồn cung vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu. Các điểm nghẽn chính gồm pháp lý thiếu rõ ràng, giá nhà cao hơn mức thu nhập phổ biến và quy hoạch quỹ đất không cân đối giữa nhà ở thương mại và nhà ở xã hội.
Số dự án Nhà ở xã hội đã triển khai
- Dự án đã hoàn thành: Từ năm 2021 đến nay, đã có 79 dự án nhà ở xã hội hoàn thành với quy mô 40.679 căn hộ.
- Mục tiêu tương lai: Chính phủ đặt mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030.
Những vấn đề lớn cần tháo gỡ
Báo cáo giám sát của Quốc hội chỉ rõ, mặc dù có nhiều nỗ lực về pháp luật và chính sách, thị trường bất động sản vẫn thiếu bền vững và mất cân đối cung – cầu. Bên cạnh đó, các khu đô thị còn tồn tại nhiều vấn đề như dự án chậm tiến độ, nhiều chung cư mini không đảm bảo an toàn, khu chung cư cũ không đáp ứng điều kiện sống tốt. Cùng với đó, các loại hình bất động sản mới gặp nhiều vướng mắc pháp lý, chưa được điều chỉnh rõ ràng trong quy định pháp luật.
- Thiếu vốn: Nhiều dự án nhà ở xã hội gặp khó khăn về nguồn vốn, dẫn đến chậm tiến độ. Ví dụ, tại TP Hồ Chí Minh, nhiều dự án đã khởi công nhưng bị ngừng trệ do không tiếp cận được vốn vay từ gói tín dụng 120.000 tỷ đồng của Chính phủ.
- Thủ tục pháp lý: Các dự án phải thực hiện nhiều thủ tục như thẩm định giá bán, kiểm toán chi phí, và xác nhận đối tượng mua, thuê mua, gây chậm trễ trong triển khai.
Đề xuất cải cách và định hướng phát triển
Nhiều đại biểu Quốc hội nhấn mạnh sự cần thiết trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý để thúc đẩy nhà ở xã hội, đảm bảo rằng người dân có thể dễ dàng tiếp cận. Bên cạnh đó, các địa phương cần tập trung nguồn lực từ ngân sách và các chương trình mục tiêu quốc gia để xây dựng và cải tạo nhà ở, đáp ứng nhu cầu an sinh xã hội.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của giám sát chặt chẽ trong việc thực hiện các chính sách, luật về nhà ở và bất động sản, nhằm phát triển thị trường an toàn, lành mạnh, và tăng nguồn cung phù hợp với thu nhập của người dân.
- Gói tín dụng ưu đãi: Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh đã kiến nghị Bộ Xây dựng đề xuất gói tín dụng 110.000 tỷ đồng với lãi suất 4,8-5%/năm để phát triển nhà ở xã hội, thời hạn vay tối đa 25 năm.
- Quy hoạch và sử dụng đất: Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương ưu tiên quy hoạch sử dụng đất cho nhà ở xã hội, đặc biệt là tại các đô thị lớn và khu công nghiệp.
- Chính sách hỗ trợ: Các chính sách ưu đãi như giảm thuế, hỗ trợ lãi suất vay vốn, và rút ngắn quy trình thủ tục đang được triển khai để khuyến khích các nhà đầu tư tham gia phát triển nhà ở xã hội.
Thực hiện đồng bộ và minh bạch
Ngoài ra, các cơ quan thanh tra, kiểm toán đã phát hiện nhiều sai phạm liên quan đến quản lý bất động sản, đề xuất xử lý trách nhiệm và bổ sung các quy định pháp lý. Quốc hội yêu cầu Chính phủ tiếp tục rà soát, tháo gỡ các hạn chế, tăng cường quản lý nhằm phát triển thị trường bất động sản ổn định, đa dạng hóa sản phẩm, và cân bằng cung – cầu phù hợp với thực tế thu nhập của người dân.
